درس قواعد ادات جزم ( 1 از 2) پایه یازدهم رشته علوم انسانی

درس « قواعد ادات جزم (۱ از ۲) >> کتاب «دین و زندگی یازدهم »

خلاصه ویدیو آموزشی درس « قواعد ادات جزم (۱ از ۲) »از کتاب «عربی » پایه «یازدهم» با تدریس «صادق رزبان » از اساتید برتر «عربی »

فعل مضارع مجزوم:

هرگاه یکی از ادوات جازمه بر فعل مضارع داخل شود حرف آخرش را جزم می دهد. ادوات جازمه:

الف) ادواتی که فعل واحد را جزم می دهد. حروف: لمْ - لمّا -لاء ناهیه، لام امر غایب) ل ِ (. مثال به ترتیب : یذهبُ: لمْ یذهَبْ )نرفت –(لمّا یذهَبْ)نرفته است(،]اگر بر سر فعل ماضی بیاید جازمه نیست و به آن «حینیّه» گویند. لَمّا ذ َهَبَ ، (زمانی كه رفت( [ لا تذهَبْ )مرو - (لِیَذْهَبْ )باید برود( (هرگاه « فا - واو- ثم » بر سر این لام بیاید، ساكن می شود . وَ لْیذهَبْ(

ب) ادواتی که دو فعل را جزم می دهد. اسماء شرط: مانند اِنْ بر سر فعل شرط و جزای شرط داخل می شوند . بقیه ی آنها 11 كلمه اند .

مَنْ ) كی كه( ، ما (هر چیز)، اَیُّ )هرچه(، مَتی)هروقت ( اَینما) هرجا (، مَهما (هر وقت)، اََیانّ)هرجا(،انّی)هرجا) حیثما (هرجا )، كیفما )هرطور(، اِذما (هروقت) .

چند مثال: مَنه یَكْسل یَخْسَرْ، مَهما تَطلُبْنِی تجدْنِی، حیثما تجلِسْ اَجْلِسْ

نكته: اسماء شرط مانند اِنْ شرط بر سر دو جمله داخل می شوند.

- هرگاه هر دو فعل مضارع باشد، مجزوم می شوند

اگر اولی مضارع دومی ماضی اولی مجزوم و دومی محلا مجزوم است

اگر اولی ماضی دومی مضارع باشد، اولی محلا مجزوم و دومی هم جزم و هم رفع صحیح است .

مثال به ترتیب : اِذْما تَتَعَّلَمْ تَتَقَدَّمْ )هر وقت دانا شوی سرور یابی( اِنْ تَزُرْنی فَقَدْ زرْتُكَ مَتی اِجتهدتَ فی عَمِلك تظفَرْیا تَظْفَرُ

فایده3 : همه ی ادوات شرط به غیر«ان»و«اذما»اسم شرط هستند و این دو حرف شرط هستندو همه ی ادوات شرطیه غیر از از « ایّ » مبنی هستند و ایّ اسم معرب است.

اعراب در فعل مضارع ): رفع ، نصب ، جزم ( اگر خالی از عوامل نصب و جزم باشد همیشه مرفوع است نشانه رفع در افعال چهار گانه(صیغه های 1و4 و7 و13) ضمه -ُ و در افعال پنج گانه نون . یکتبُ ، یَکتبانِ

اگر حروف ناصبه بر سر آن بیاید در افعال چهار گانه منصوب و نشانه نصب فتحه -َ ودر افعال پنج گانه حذف نون است . اَنْ یكتبَ – اَن یَكُتبا

3. اگر حروف جازمه بر سر آن بیاید در افعال چهار گانه مجزوم و نشانه جزم سكون -ْ و در افعال پنج گانه حذف نون است : لم یكتبْ - لمْ یكتُبا فعل مضارع اگر معتل اللام باشد.

علامت رفع در صیغه چهارگانه ظاهر نمی شود و تقدیری است مانند یَدْعو و یَرْمی و یَخْشی . در حالت نصب اگر به (واو) و (یاء) ختم شده باشد.مانند: یدعوُ و یَرمی حرف آخر آن فتحه می گیرد. مانند: اَنْ یدعُوَ و اَنْ یَرْمِیَ اما اگر به الف ختم شده باشد علامت نصب ظاهر نمی شود و تقدیری است مانند: اَنْ یَخشی . در حالت جزم فعل مضارع معتل اللام در صیغ چهار گانه حرف عله از آخر آن حذف می شود و حرف قبل از آخر حرف عله ) به همان حركت پیشین خود باقی می ماند. مانند : لَمْ یَدْعُ و لَمْ یَرْمِ و لَمْ یَخْشَ كه در اصل یدعُو، یَرْمی و یَخْشی بوده است اقتران جواب شرط به فاء:

هرگاه جمله ی بعدی صلاحیت جمله ی شرط بودن را نداشته باشد لازم است که فاء جواب همراه باشد و این در موارد زیر است: 1- هرگاه جزاء جمله فعلیه ای باشد که فعلش ماضی مقرون به حرف (قد) یا حر,ف تنفیس (سین یا سوف) باشد.

2- هرگاه جزاء جمله ی اسمیه باشد.

3- هرگاه جزاء جمله ی فعلیه ای باشد که فعلش منفی به ( لن) یا( ما) باشد.

4-هرگاه جزاء جمله ی فعلیه ای باشد که فعلش طلبی یا جامد است.

در ویدیو آموزشی بعدی به آموزش « قواعد ادات جزم (۲ از ۲)+ حل تمارین قواعد» خواهیم پرداخت، با مدرسه مجازی آی نو همراه باشید.

درباره‌ی مدرسه مجازی آی نو چه می‌دانید؟

مدرسه مجازی آی نو همواره در تلاش است با ارائه ویدیوهای آموزشی درس « قواعد ادات جزم (۱ از ۲) » از کتاب «دین و زندگی»، به دانش‌آموزان عزیز کمک کند که بتوانند بهترین نتیجه را در امتحانات و کنکور کسب نمایند. در واقع هدف ما در مدرسه مجازی آی نو این است که بهترین و باکیفیت‌ترین ویدیو‌های آموزشی و ویدیوهای حل تمرین، جمع بندی دروس و بسیاری خدمات آموزشی دیگر را به صورت رایگان در اختیار شما قرار دهیم. در آینده نزدیک سعی داریم با آماده کردن جزوات درسی و برگزاری امتحان آنلاین « قواعد ادات جزم (۱ از ۲) »، زمینه را برای شبیه‌سازی آزمون فراهم نماییم تا دانش‌آموزان به‌نوعی بتوانند قبل از فرا رسیدن روز امتحان، میزان تسلط خود را بر مفاهیم درسی، بسنجند.